Europejska Wspólnota Historycznych Strzelców
EGS- Europaeische Gemeinschaft Historischer Schuetzen
Europejska Wspólnota Historycznych Strzelców
ODZNAKA EGS
W środku błękitnego pola znajduje się "Akwizgrańska Pieczęć Matki Boskiej" (zwana w odnośnej literaturze jako "młodsza pieczęć Karola Wielkiego"). Powstałą ona około roku 1327 / 1328. Pokazuje ona Karola Wielkiego klęczącego przed Matką Boską z Dzieciątkiem. Ofiaruje on Jej Akwizgrańską Kaplicę Palatyńską, którą trzyma na swoich rękach. Napis w otoku brzmi : "S(IGILUM) REGALIS SEDIS AQVENSIS AD CAVSAS"
( Pieczęć królewskiego tronu w Akwizgranie).
Pieczęć w czarnym kolorze na złotożółtym tle otoczona jest 12 gwiazdami na błękitnym tle, symbolizującymi polityczną Wspólnotę Europejską.
Podczas pierwszego Europejskiego Strzelania o Tytuł Króla w 1975 roku w Akwizgranie nadburmistrz miasta przekazał złotą pieczęć na łańcuch dla Prezydenta EGS.
Stowarzyszenie postanowiło - po uzyskaniu zgody miasta Akwizgran - umieścić tą pieczęć w znaku EGS.
Sztandar EGS
Jak brzmi jego oficjalna nazwa zapisana w statucie, EGS jest organizacją zawiadującą 25 federacjami oraz związkami, do których należą bractwa strzeleckie, straże obywatelskie ( milicje obywatelskie ) oraz związki strzeleckie z 12 państw. Należy do niego około 2800 związków członkowskich z ok. 6 mln strzeleckich sióstr i braci.
Należące do EGS federacje i związki są częściami autonomicznymi. Oznacza to, że EGS nie ingeruje w działalność federacji i związków. Ustalają one same własne przepisy oraz regulaminy. Inne stowarzyszenia mogą stać się członkiem, jeżeli nie należą do żadnej innej podobnej organizacji. EGS dąży do stałego poszerzania liczby federacji i związków oraz innych stowarzyszeń, które prezentują podobne zasady i tradycje oraz wyrażą taką wolę.
EGS zostało założone 25 czerwca 1955 roku w Akwizgranie, jako europejski związek strzelecki, na długo przed politycznym zjednoczeniem Europy.
Obszar działalności EGS podzielony jest na 5 Regionów :
Region 1- Europa Środkowo - Północna : Niemcy na północ od Menu;
Region 2- Europa Środkowo - Południowa: Niemcy na południe od Menu, Austria, Szwajcaria, Lichtenstein;
Region 3- Europa Północno - Zachodnia: Holandia, Wielka Brytania, Dania, Norwegia, Szwecja;
Region 4- Europa Południowo - Zachodnia: Belgia, Luksemburg, Francja, Hiszpania, Portugalia, Włochy, San Marino, Grecja;
Region 5- Europa Wschodnia - Polska, Chorwacja, Słowenia, Węgry, Słowacja, Czechy, Estonia, Łotwa, Litwa, Rosja, Ukraina i inne.
W skład Prezydium EGS wchodzą :
Prezydent - Charles Louis książę de Merode - Belgia
Vice prezydent – Jos Verbeeten- Holandia
Vice prezydent - Bernd Hellwig- Niemcy
Vice prezydent – Andrzej Wegner- Polska
Sekretarz Generalny - Peter Olaf Hoffmann- Niemcy
Skarbnik - dr Louis Litjens- Holandia
W skład Prezydium wchodzą też Przedstawiciele Regionów:
Prezydent Regionu I- Ernst Soboll - Niemcy
Sekretarz Regionu I - Helmut Thewes - Niemcy
Sekretarz Regionu II - Andreas Zopf - Austria
Sekretarz Regionu III – Jan Schrurs - Holandia
Sekretarz Regionu IV – Peter Ernst - Belgia
Sekretarz Regionu V – Paweł Przychodniak – Polska
oraz :
Ceremoniarz - Henny. Hoppenbrouwers - Holandia
Prawnik – Horst Thoren- Niemcy
Działalność charytatywna - Wilfried Krüger – Niemcy
Na czele Regionów EGS stoją Sekretarze z wyjątkiem Regionu I, gdzie z uwagi na bardzo wielką ilość organizacji, na czele stoi Prezydent I Regionu wraz z Sekretarzem I Regionu.
Prezydium EGS jest , w polskiej nomenklaturze , Zarządem EGS.
Najwyższą władzą EGS jest Plenum EGS. Członkami Plenum EGS są delegaci reprezentujący poszczególne związki stowarzyszeń tworzących EGS.
Dla przykładu :
V Region EGS , na dziś skupia Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich RP, Chorwackie Historyczne Wojsko, Związek Ostrostrzelców Korony Czeskiej i Kozackie Bractwo Kurkowe Ukrainy.
Członkami Plenum EGS są :
1. Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich RP - Adam Gołembowski, Jerzy Wypych, Mariusz Thomas
2. Chorwackie Historyczne Wojsko - Vartosław Bekafigo
3. Związek Ostrostrzelców Korony Czeskiej - Eduard Filip
4. Kozackie Bractwo Kurkowe Ukrainy - Viktor Fedosiuk
Na czele Regionu V EGS stoi Sekretarz Paweł Przychodniak.
Jako wkład do zjednoczonej Europy EGS realizuje swoje cele poprzez kultywowanie i wspieranie tradycji, obyczajów z zwyczajów należących do niego związków uwzględniając samodzielność i odrębny charakter każdego członka.
Zadaniem EGS jest pobudzenie ducha europejskiego koleżeństwa i brackiej idei, której towarzyszyć winno powstanie trwałej przyjaźni między narodami.
Zasadą EGS jest dobrowolność oraz nie podejmowanie przedsięwzięć gospodarczych.
EGS nie posiada orientacji politycznej.
Inne cele realizowane przez EGS to:
· organizowanie wspólnych działań;
· organizowanie co dwa lata ( do 2000 roku ), a od 2003 roku co trzy lata Europejskich Spotkań Strzelców Historycznych, których głównym punktem programu jest strzelanie o tytuł Europejskiego Króla Strzelców;
· organizowanie europejskich zawodów m. In. W powiewaniu chorągwiami (chorągwie brabanckie), grze na werblach, w muzyce oraz strzelaniu z broni historycznej: broń palna, broń łucznicza;
· współpraca podczas narodowych i międzynarodowych imprez strzelców ( lub "strzeleckich");
· nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów z innymi zarówno narodowymi jak i międzynarodowymi organizacjami jak też świecką oraz kościelną zwierzchnością;
· emisja Europejskiego Orderu Św. Sebastiana; jest to odznaczenie przyznawane osobom szczególnie zasłużonym dla ruchu strzeleckiego w najszerszym tego słowa znaczeniu.
GENEZA POWSTANIA BRACTW STRZELECKICH
Pierwszych śladów istnienia nieformalnych organizacji strzeleckich ( wtedy byli to głównie łucznicy ) doszukiwać się można w okresie panowania dynastii Karolingów, jednej z potężniejszych rodzin frankijskich, osiadłych między Renem i Mozelą, na terenie dzisiejszej Brabancji. Prawdziwym założycielem dynastii Karolingów był Karol Młot, nieślubny syn Pepina z Herstal - władca regnum Francorumod 721 r. Zdobył sobie pokaźną liczbę zwolenników i zorganizował doborową armię oraz wykorzystał swoje zwycięstwo nad Arabami w 732 roku pod Poitiers do wzmocnienia swej władzy. Jego syn Pepin Krótki wzbogacił dynastię o tytuł królewski. Koronacji Pepina na króla, której dokonał papież Stefan II. Była to pierwsza ceremonia tego typu w Galii. Związek z Kościołem został potwierdzony w roku następnym, gdy Pepin działając na prośbę Stefana II rozpoczął kolejne wojny, co pozwoliło papieżowi utworzyć "Państwo Kościelne". Dało to początek polityce ekspansji, która była kontynuowana przez Karola Wielkiego; podbił on Italię, Germanię, a nawet Hiszpanię. Zdobył także koronę cesarską, którą otrzymał z rąk papieża Leona III w czasie koronacji w Rzymie w dzień Bożego Narodzenia 800 r. Wtedy to rozpoczęło się apogeum cesarstwa, czas "renesansu karolińskiego" , renesansu w literaturze, w szkolnictwie i sztuce.
Przetaczające się wojny rujnowały majątki, włości, dorobek życia. Grabieże, niszczenie dobra dokonywała jedna jak i druga strona. Okres pokoju ( lub chwilowego braku wojny ) pozwalał odetchnąć i odbudować zniszczenia. Toczące się w ówczesnej Europie wojny pomiędzy dynastiami, często o charakterze religijnym wymuszała powołanie oddziałów milicji, straży obywatelskich, których zadaniem byłaby obrona i ochrona majątków, wsi , miasteczek oraz dóbr kościelnych.
Przybierały one różne nazwy w zależności od persony, partii lub powołującej ją do życia rady. Często w nazwie przewijała się osoba patrona ( świętego ) związanego z miejscem kultu, kościołem pod wezwaniem lub nazwą geograficzną bądź zwyczajową.
Dalszy, często burzliwy rozwój dynastii, działania władców o niezaspokojonych ambicjach politycznych, reprezentowanie interesów własnych oraz powiązanych z daną dynastią grup nacisku, koligacje rodowe były motorem kolejnych wojen. Towarzyszący temu rozwój nowych technik walki, rodzajów uzbrojenia, taktyki i sztuki wojennej stopniowo odcisnął swoje piętno również na związkach ( gildach - czyli bractwach, konfraterniach) i różnego typu organizacjach o charakterze lokalnych straży, milicji obywatelskich. W roku 1246 istniał udokumentowany związek zwany "Rheinische Schutzenbund". Oddziały łuczników zostały wzmocnione kusznikami, co przy obronie ufortyfikowanych grodów stanowiło mocną przeciwwagę dla opancerzonych najeźdźców. Wprowadzenie broni palnej w postaci początkowo bombard, hakownic, kolumbryn, a potem bardziej precyzyjnej, indywidualnej broni strzeleckiej ( arkebuzy, muszkiety, sztucery ) przy dobrym indywidualnym wyszkoleniu strzelca bardzo mocno podnosiło jego wartość i siłę bojową.
Stąd oprócz oddziałów zaciężnych wszyscy władcy utrzymywali oddziały straży miejskiej, milicji, straży obywatelskiej, oddziały cechowe, bractwa strzeleckie, które w zagrożeniu napaścią wykonywały określone zadania w obronie grodu, miasta. W okresie pokoju wykonywali oni różnego typu funkcje porządkowo - reprezentacyjne.
Bardzo ciekawym przykładem takiego działania jest płótno jednego z najsłynniejszych malarzy świata - Rembrandta Harmensza van Rijna - Kompania strzelecka Fransa Banninga Cocqa, znane też jako: " Ront nocny", "Straż nocna" lub "Wymarsz strzelców".
Olej na płótnie 363 x 437 cm
Obraz powstał w 1642 roku i prawdopodobnie miał uwiecznić fakt wizyty w Amsterdamie w 1638 roku wygnanej Królowej Francji, Marii Medycejskiej.
Miasto przygotowywało się do wizyty niezwykle starannie. Dekoracje, bramy tryumfalne, przedstawienia, uczty. Kulminacyjnym momentem była defilada pod komendą Andriesa Bickera. Dowodził on dwudziestoma kompaniami strzelców, które w pełnej zbroi przemaszerowały przed królową.
Dlla uwiecznienia tych chwil strzelcy postanowili udekorować Siedzibę Bractwa Muszkieterów przy Niuwe Doelenstraat sześcioma obrazami. Zlecenie przyjęli : Govert Flinck, Eliasz Pickenoy, Joachim von Standrart, Bartholomeus van der Helst, Jakub Backe i Rembrandt.
Kapitan Cocq, dowódca II kompanii, zamówił obraz u Rembrandta i postąpił najbardziej dalekowzrocznie, choć w tamtym czasie nie wydawało się to tak oczywiste.
Obraz przedstawia moment wymarszu. Kompania zebrała się pod sklepieniem bramy na zewnętrznych schodach. Kapitan Frans Beniamin Cocq wydaje rozkaz wymarszu. Widzimy go na czele pochodu ubranego na czarno z czerwoną szarfą, obok kroczy w żółtym stroju porucznik Willem van Ruytenburgh. Kapitan Cocq raczej zaprasza, opowiada, niż rzuca suchą komendę.
Świetnie ujął to Jerzy Wolff: " W Roncie przy tym nic nie ma z tego czegoś, co się zwykle nam łączy najzwyczajniej z żołnierstwem - drapieżności jakiejkolwiek okrutnej. Wszystko tu się odbywa nie na niby, ni trochę, a jednakże nie po to, aby komuś dokuczyć, oprymować, zabijać czy gwałcić. Rozwalona wpół chata wiele więcej nam mówiła o wojnie niźli wszystkie muszkiety i piki Rontu tego nam mówią. On jest tylko obrazem, gdzie krew żywa pulsuje - to wszystko".
Obraz mimo swej nazwy - Straż nocna - po zdjęciu pociemniałego werniksu okazał się przedstawiać oświetlenie dzienne.
Wymarsz strzelców ukazuje bardziej wąską, niezbyt oświetloną ulicę, niż scenę nocną, ale właśnie ciemnienie użytych materiałów malarskich dało nocne efekty i nazwę obrazowi, ponieważ Rembrandt tylko podpisał i datował obraz "Rembrandt f. 1642".
Za dwójką prowadzących podążają trzy osoby. Postać pomiędzy kapitanem i porucznikiem niesie, prawdopodobnie zabytkowy miecz i ma wyjść na czoło kompanii, wolną rękąjakby podbijał muszkiet swawolnikowi w hełmie uwieńczonym gałązką dębową strzelającemu na wiwat, niemalże w tłum strzelców. Z drugiej strony muszkieter szykujący swą broń do strzału. Za nimi ustawia się grupa z chorążym Janem Visscherem dumnie prezentującym sztandar. Z prawej obszczekiwany przez psa dobosz Jan van Campoort wybija rytm, wraz z nim ustawia się następna grupa.
Z lewej w czerwieni z muszkietem w dłoni w trakcie ładowania rusza gwardzista, za nim tłoczą się następni, choć sierżant Rejinier Engelen z halabardą w dłoni siedzi spokojnie na murze stopni.
Pośród strzelców, niezwykle oświetlone, pojawiają się dwie dziewczynki. Są postaciami najbardziej zagadkowymi. Cóż tam robią ? Czy pierwsza niesie srebrny róg - puchar do toastów ? Cóż znaczy kura a może kogut przy jej pasku ?
Giermek z zawieszonym na szyi rogiem z prochem biegnie na przód. Kierunek marszu wskazuje ręka kapitana i partyzanta lub bardziej szponton porucznika ukazany w dużym skrócie perspektywicznym.
Widzimy więc zgiełk, ruch, przygotowanie do wymarszu. Bracia holenderscy dobrze nam znani z współczesnych parad ( bractwo z Maastricht kultywuje tradycje kompanii kapitana Cocqa ), idą w przemarszu z muzyką, strzałami z muszkietów w asyście dzieci i gapiów.
Przedstawia nam więc Rembrandt wielki spektakl, tym ciekawszy, że nie jest sumą pewnej liczby portretów osób zamawiających obraz, ale stworzył dzieło przedstawiające tytułowe wydarzenie. Uchwycone jakby w kadrze filmowym, z jednej strony niesłychanie precyzyjnie uporządkowane, skomponowane, a z drugiej łapiące życie na gorąco. A wszystko oświetlone światłem niezwykłym, rembrandtowskim, nierzeczywistym ale stałym jakby wiecznym. I uwiecznił strzelców jak nikt inny dotąd.
Początkowo obraz nie spodobał się wszystkim braciom. Wywołał skandal. Zamawiający poczuli się zawiedzeni. Sportretowani nie zostali w pełni uwidocznieni. Doszło nawet do procesu. Zaproponowany przez artystę układ kompozycyjny okazał się zbyt nowatorski, za bardzo odbiegał od przyjętego sposobu sporządzania portretu grupowego, tak popularnego w Holandii, a najbardziej znanego z twórczości Fransa Halsa czy Bartholomeusa van der Helsta.
Rozwój sztuki niderlandzkiej jest przykładem powiązań polityki, gospodarki i sztuki. Dotychczas jednolite malarstwo niderlandzkie, w XVII w., po wyzwoleniu się północnych prowincji spod panowania hiszpańskiego i powstaniu Republiki Holenderskiej spowodowało oddzielny rozwój dwóch części. Z jednej strony mamy malarstwo holenderskie z Rembrandtem van Rijn, Fransem Halsem, Vermeerem van Delft, a z drugiej Niderlandy Hiszpańskie z Peterem Rubensem, Anthonisem van Dyck, Jacobem Jordensem, jako najwybitniejsi przedstawiciele.
Republika holenderska "Zjednoczonych Prowincji Niderlandów", była cudem siedemnastowiecznej Europy. Stawiwszy opór największej potędze militarnej swoich czasów, sama zdobyła pozycję jednej z największych potęg morskich. Jej krzepka mieszczańska ludność powszechnie wprowadzała w życie cnoty rozsądnych rządów, demokracji i tolerancji.
Republika holenderska szybko stawała się przystanią dla kupców, filozofów i malarzy.
Powstaje pytanie : "w jaki sposób skromny zespół gmin rolników, rybaków i żeglarzy, którzy nie mieli żadnego wspólnego języka, religii ani rządu, zdołał się przekształcić w światowe imperium" ...ów cud nie był pojedynczej klasy społecznej. Lecz przedwcześnie dojrzałej "wspólnoty narodowej".
Oglądając ten obraz można odczuć niezwykłą , czy też swojskość. Z drugiej strony sceny brackie, wczoraj i dziś są niezwykle podobne, z drugiej istnieje pewna zbieżność historii Polski i Holandii.
A wszystko to zawarte we wspaniałym dziele malarskim, przez wielu uznanym za jedno z najlepszych płócien świata. To właśnie wciąga , fascynuje i sprawia, że pragniemy dalej odczytywać historię, którą przedstawił nam Rembrandt.
EUROPEJSKIE SPOTKANIA HISTORYCZNCYH STRZELCÓW
EGS stara się realizować wytyczone przez siebie cele między innymi poprzez współorganizowanie Europejskich Spotkań Strzelców Historycznych. Podczas Europejskich Strzelań w Garel ( NIEMCY ) podjęto decyzję aby kolejne spotkania odbywały się nie co dwa lata ( jak dotychczas ) lecz co trzy. Tak więc kolejne odbyło się w 2003 roku w Vocklabruck w Ausrtii. Podczas tego spotkania uczestniczące związki strzeleckie oraz bractwa rywalizują o najwyższe honory w różnych zawodach. Zawody strzeleckie o tytuł Europejskiego Króla Strzelców Historycznych , zawody tzw. "chorągwiarzy", werblistów, rywalizacja muzyczna, zawody łucznicze to oferta, która w przyszłości może być bez wątpienia poszerzona.
Chronologicznie Europejskie Spotkania Strzelców Historycznych odbywały się
1975- Akwizgran ( Aachen )
1977 - Nijmengen ( Holandia )
1979 - Peer ( Belgia )
1981 - Koblencja ( Niemcy )
1982 - Eindhoven ( Holandia )
1985 - Eupen ( Belgia )
1987 - Lippstadt ( Niemcy )
1989 - Valkenburg ( Holandia )
1992 - Genk ( Belgia )
1994 - Medebach ( Niemcy )
1996 - Haaksbergen ( Holandia )
1998 - Kraków ( Polska )
2000 - Garel ( Niemcy )
2003 - Vocklabruck ( Austria )
2006 - Heeswijk ( Holandia )
2009 - Kinroi ( Belgia )
2012 - Tuchola ( Polska )
Następne spotkanie odbędzie się 2015 r. w Peine - Niemcy
Strzelanie o tytuł Europejskiego Króla Strzelców Historycznych zajmuje podczas Europejskich Spotkań szczególne, najważniejsze miejsce.
W czasie XIV Europejskiego Spotkania Towarzystw Strzeleckich które odbywało się w dniach 29 - 31 sierpnia 2003 r. w finałowym strzelaniu o Tytuł Europejskiego Króla Strzelców Historycznych zwyciężył brat z Polski , brat Roman RYBACKI z Kurkowego Bractwa Strzeleckiego z Rawicza. A w trakcie XV Spotkań tytuł Europejskiego Króla Strzelców zdobył również Polak br. Tadeusz ŻYŁA z Pszczyny.
W strzelaniach o tytuł Króla mogą brać udział tylko aktualni królowie bractw, związków, stowarzyszeń strzeleckich wchodzących w skład związków i federacji zrzeszonych w EGS.
W pierwszym etapie strzelano do 5 drewnianych głuszców (austriacki odpowiednik naszego kura) – każdy region strzelał na osobnym stanowisku do swojego ptaka. Polscy bracia kurkowi strzelali w ramach 5 Regionu EGS.
Na szóstym stanowisku młodzież strzelała do głuszca o tytuł Młodzieżowego Króla Europy.
Do ścisłego finału przeszło 5 braci z Polski. Byli to:
Na zdjęciu od lewej strony
· brat Tomasz WINIECKI - KBS Chojnice
· brat JANAREK z TS BK Kraków
· brat Roman RYBACKI z Rawicza
· brat Leszek WARCZAK ze Starogardu Gdańskiego
· brat Andrzej CHRABĄSZCZ ze Śremu