Historia
Historia
Z dziejami polskich miast nierozerwalnie związane są bogate, wielowiekowe tradycje bractw strzeleckich. Najstarsze bractwa takie jak w Świdnicy, Krakowie czy Poznaniu powstały jeszcze w połowie XIII w.
Z upływem lat zmieniały się ich społeczne funkcje, niemniej charakter i formy podstawowej działalności bractw kurkowych chociaż z konieczności uwspółcześnione przetrwały w ogólnym zarysie niezmienione.
Tradycyjnie wykorzystując szerokie możliwości kształtowały postawy patriotyczne, preferowały działalność społecznikowską na rzecz lokalnych środowisk, w codziennej pracy czytelne były chrześcijańskie tradycje. Nie stronili równocześnie bracia kurkowi od bogatego życia towarzyskiego, uroczystości tradycyjnie zamykały biesiady z nieodłącznymi szklanicami piwa brackiego.
Miarą atrakcyjności organizacji moze być ilość bractw oraz mimo nie małych powinności stabilna liczba członków. Odrodzenie państwowości po I wojnie stworzyło przed bractwami wiele problemów prawnych i organizacyjnych. Próbą przezwyciężenia tych trudności była inicjatywa grupy działaczy bractwa poznańskiego a zwłaszcza wybitnego propagatora strzeleckich tradycji Jana Łuczaka powołania organizacji jednoczącej bractwa strzeleckie. 7 sierpnia 1922 r. w sali poznańskiego "Bazaru" spotkało się 133 delegatów w przeważającej mierze z terenu woj. poznańskiego, powołali oni Zjednoczenie Bractw Strzeleckich Zachodnich Ziem Polski, przyjmując równocześnie pierwszy statut. Nowo powstałe Zjednoczenie przyjęło jako naczelny cel swej działalności: "krzewienie tradycyjnego strzelectwa obywatelskiego, szerzenie idei bractw strzeleckich, budzenie świadomości poczucia obowiązków obywatelskich i państwowych względem Rzeczpospolitej Polskiej"...
Pierwszym prezesem wybrano dr Zygmunta Głowackiego. W 1923 r. w Poznaniu zwołano I kongres połączony ze zjazdem delegatów, w którym licznie uczestniczyli delegaci z Wielkopolski, Poznania i Śląska. Przyjęto również wzór odznaki Krzyża Zjednoczenia używany przez nas do dziś.
1926 r. na IV Zjeździe Delegatów w Żorach poświęcono sztandar Zjednoczenia i podjęto uchwalę o rozpoczęciu wydawania miesięcznika "Proporzec'. Kolejny V Kongres Zjednoczenia zwołany w następnym roku do Grudziądza po długiej i ożywianej dyskusji przyjął obecna nazwę: Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej. Bractwa o średniowiecznym rodowodzie coraz częściej zaczęły używać nazwy "kurkowe". Na kongresie grudziądzkim zatwierdzono i przyjęto klejnot króla Zjednoczenia ufundowany przez Józefa Lipińskiego z Mikołowa. Znacznym sukcesem zarządu był akces do Zjednoczenia Krakowskiego Towarzystwa Strzeleckiego, co pozwoliło na utworzenie Okręgu Krakowskiego, oraz coraz bliższe kontakty z Mieszczańskim Towarzystwem Strzeleckim z Lwowa.
W 1929 r. nowym prezesem Zjednoczenia został inicjator jego powołania Jan Łuczak. Na zorganizowanym w tym samym roku w Poznaniu Kongresie przyjęto Hymn Zjednoczenia na melodię Marszu strzelców z 1863r., który towarzyszy nam po dzień dzisiejszy.
W latach 1930-1931 ukształtowała się struktura okręgowa, w 11 okręgach skupionych były 132 bractwa liczące łącznie ok. 8.000 członków. Z ogólnej liczby 500 bractw działało na terenie 4 okręgów wielkopolskich, zaś Poznań był niekwestionowanym centrum. W 1931 r. nowym prezesem Zjednoczenia wybrano Aleksandra Ratajczaka, zaś po jego nagłej śmierci jeszcze w tym samym roku prezesem został Stanisław Maciejewski.
W 1934 r. przyjęto do Zjednoczenia Związek Polskich Towarzystw Strzeleckich z Francji. Ogromnym sukcesem okazał się ostatni z przedwojennych kongresów zorganizowany w 1936 r. w Gdyni. Kongres wypadł imponująco. Mimo znaczących odległości na zbiórce przed siedziba Komisariatu Rządu stanęło 856 braci reprezentujących 89 bractw, nad ich głowami łopotały 63 sztandary. Około 300 uczestników dojechało w późniejszym terminie. Symboliczny w obliczu rosnącego zagrożenia wymiar miały zaślubiny polskich bractw strzeleckich z Bałtykiem.
Próbując dokonać bilansu tamtych lat trzeba dostrzegać, że powołanie Zjednoczenia dawało możliwość upowszechnienia nowych form współzawodnictwa w skali kraju i okręgów, co wydatnie podnosiło rangę strzeleckiego sukcesu. Zjednoczenie doprowadziło do przywrócenia polskiego oblicza ruch poprzez powrót do polskich tradycji i zwyczajów. Zyskało wysoki rangę i uznanie, a jego miarą były bezpośrednie kontakty z prezydentem i prymasem. W chwili stworzenia ekonomicznych i organizacyjnych podstaw umożliwiających dalszy rozwój dziejowy kataklizm najboleśniej dotknął nasz ruch.
Druga wojna światowa przerwała na kilka dziesięcioleci rozwój tradycji bractw strzeleckich w Polsce. W pierwszych lalach po jej zakończeniu ówczesne komunistyczne władze zakazały działalności bractw strzeleckich podobnie jak większości stowarzyszeń. Rozproszeniu i częściowemu zniszczeniu uległa spuścizna historyczna i materialna strzeleckich organizacji, wydawało się, że nieliczne okruchy ocalić można jedynie na kartach książek i w muzealnych salach.